انما يوفي الصابرون اجرهم بغير حساب
 

پنجم جمادي الاولي سال پنجم يا ششم هجري (1) روز ولادت باسعادت بانوي قهرمان کربلا و پرچم دار نهضت حسيني عليه السلام، حضرت زينب کبري سلام الله عليها مي باشد. که اگر سال پنجم قمري را بعنوان سال تولد حضرت بدانيم، چون جمادي الاول پنجمين ماه قمري است، تاريخ تولد ايشان 5/5/5 مي شود. اين روز را روز پرستار ناميده اند و علت آن است که حضرت زينب پرستاري امام زمانش، حضرت سجاد عليه السلام و ديگر بيماران و مصيبت زدگان اهل بيت را بر عهده داشت و ضمن انجام رسالت مهم و تبليغ نهضت حسيني، از پرستاري بيمار کربلا، با تحمل آن همه سختي ها و ناملايمات غافل نبود.
اما از انصاف به دور است کسي که خانم زينب را صرفاً پرستار بيمار بداند. چرا که پرستاري از بيمار يکي از کوچکترين مسئوليت هاي حضرت بود. هرچند پرستاري، وظيفه سنگين و ارزشمندي است و پرستار متعهد بايد با صبر و حوصله، تحمل هر نوع ناملايمات را براي انجام خدمتش داشته باشد و چنين کاري از عهده هر کس بر نمي آيد ولي با اين حال، مقام زينب سلام الله عليها، آن قدر والا و عظيم است که بايد ايشان را پرستار نهضت و انقلاب حسيني بناميم. زيرا اين پرستاري، به مراتب مهم تر و سرنوشت سازتر از پرستاري بيمار بود. زينب عليها السلام نقش حفاظت از قيام خون بار حسيني را برعهده داشت که اگر چنين نبود، خون امام حسين عليه السلام پايمال مي گشت. 

برگي از پرستاري نهضت حسيني 
 

امام حسين عليه السلام قبل از شهادت، سفارش هاي لازم را به زينب عليها السلام نمود و پرستاري نهضت را به او واگذار کرد، او را به صبر و بردباري امر نمود و با قلبي محکم و بي هراس از آينده نهضت، به سوي ميدان حرکت کرد. زينب عليها السلام نيز پرچم پرافتخار امام زمانش، حسين عليه السلام را بر دوش گرفت و مانع افتادن پرچم الهي بر زمين شد و با اقتدار و شهامتي که تاريخ نظيرش را نديده، در برابر ظلم و ستم ايستادگي نمود. ابن زياد که آن همه بي اعتنايي را از يک زن رنج کشيده و ماتم زده مي بيند، انگشت حيرت به دهان مي گيرد و مي خواهد او را کوچک شمارد، با تکبري انتقام جويانه رو به حضرت زينب نموده مي گويد: خداي را شکر که شما را رسوا ساخت، مردان تان را کشت و سخنان تان را دروغ گردانيد. زينب عليها السلام با عظمت، نگاهي تحقيرآميز به آن سرکش بي نام و نسب مي کند و فرياد بر مي آورد که:"سپاس خداي را که ما را با انتصاب به پيامبرش، گرامي داشت و از آلودگي و ناپاکي دور ساخت و شخص تبه کاري چون تو را رسوا کرد."
ابن زياد که منتظر چنين جواب تندي نبود، از حضرت مي پرسد: کار خدايت را درباره خاندانت چگونه ديدي؟ حضرت با سربلندي و مناعت مي فرمايد:"و الله ما رايت الا جميلا... به خدا قسم جز نيکي و زيبايي نديدم، آنان قومي بودند که خداوند کشته شدن در راهش را بر آن ها نوشته بود و لذا با شجاعت به قتلگاه خويش شتافتند، ولي به زودي خداوند تو و آنان را در يک جا گرد آورد تا در پيشگاهش محاکمه شوي."
اين سخن حضرت زينب عليها السلام چقدر تکان دهنده است و انسان را وا مي دارد که در برابر آن همه عظمت و بزرگواري، احساس شرمساري و حقارت کند که اين زينب پس از آن همه مصيبت، چون براي رضاي خداست، همه را زيبا مي بيند و حال آن که عموم انسان ها را در برابر کوچک ترين اذيت و آزاري، کوچک و زبون مي شوند. چقدر فاصله است ميان آسمان عظمت زينب و دنياي پست دنياخواهان.

القاب حضرت زينب عليها السلام
 

عظمت و قدرت روحي دختر اميرالمومنين عليه السلام در ميدان هاي مختلف، سبب گرديد که او چنان محکم باشد که بخش سنگيني از بار امامت و زعامت پدر و دو برادرش را بر دوش کشد. محدثان و مورخان براي آن بانو، القاب گوناگوني ذکر نموده اند که هر کدام، نشان گر قوت موضع گيري آن بانوي بزرگوار در برابر حوادث و رويدادهاي مختلف است، پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله نام او را "زينب"يعني زينت پدر گذارد. ديگر لقب هاي حضرت عبارتند از: عقيله بني هاشم، عقيله الطالبين، عقيله النساء، عقيله قريش، ام المصائب، زينب کبري، صديقه صغري، عالمه غير معلمه، عارفه، عامله، شريک الحسين، محبوبه مصطفي، زاهده، باکيه.(2)

حضرت زينب عليها السلام مظهر صفات اخلاقي
 

زينب عليها السلام که تربيت شده مکتب وحي بود همانند پدر و مادر و اهل بيت بزرگوار خويش، داراي سجاياي اخلاقي بود. سيد عبدالحسين شرف الدين که از مفاخر اسلام محسوب مي شود درباره ايشان مي گويد: بزرگوارتر از نظر اخلاق، مثل حضرت زينب ديده نشده است. خشم و غضب بر او چيره نشد و از مقامش کم نکرد و هيچ عالمي بر حلم و صبرش غالب نگشت. در تيزهوشي و صفاي باطن و قوت دل و اطمينان قلب، آيتي از آيات خدا بود.(3) صاحب انساب الطالبين مي نويسد: زينب سلام الله عليها به صفات نيک بسيار و اوصاف گران قدر و باشکوه و يا خصلت هاي پسنديده نسبت به ديگران ممتاز بود.(4) صبر و استقامت و ايمان و تقوي از صفاتي هستند که فقط صاحبان مکارم اخلاق به آنها وابسته اند و ساير افراد ممکن است با بعضي از صفات آشنا باشند. حضرت زينب سلام الله عليها در شکيبايي و استقامت و قدرت ايمان و تقوي، يگانه بود و در فصاحت و بلاغت حضرت علي عليه السلام بود.(5)

زينب عليها السلام از ديدگاه ديگران
 

1-نيشابوري در شرح حال و بيان عظمت و مقام حضرت زينب مي گويد: زينب در فصاحت و بلاغت و در پارسايي و عبادت مانند پدرش علي عليه السلام و مادرش زهرا عليها السلام بود.(6)
2-ابن حجر عسقلاني مي نويسد: او(حضرت زينب)مجسمه شجاعت و شهامت بود. روحي قوي و همتي بلند داشت، او داراي روحي عظيم، منطقي پايدار، قوت بياني فوق العاده بود، آن چنان که حيرت مورخان را برانگيخته است.(7)
3-فريشلر نويسنده غربي مي گويد: ايراد آن نطق در کوفه ثابت مي کند که آن همه مصائب و سختي ها نتوانسته بودند روحيه آن زن را متزلزل کنند. در صورتي که اين خطر وجود داشت که در همان حال سخنراني او را به قتل برسانند.(8)
4-جلال الدين سيوطي در رساله"زينبيه"مي نويسد: زينب در زمان جدش رسول خدا پا به عرصه جهاني گشود و در دامن وي پرورش يافت. او هوشمندي توانا و دورانديش و داراي قلبي پرقوت و پرصلابت بود. او 5 سال از عمر خويش را در کنار پيامبر خدا گذرانده و تربيت يافته است.

مقام علمي حضرت زينب عليها السلام 
 

از جمله صفات حضرت زينب عليها السلام، اين است که خواهان عالم کردن مردم بود و آنان را از جهل بر حذر مي داشت، حضرت در زمان اقامت پدر بزرگوارش در کوفه براي زنان، مجلس تفسير قرآن داشت.(9)و نيز قدرت و علم پاسخ گويي به سوالات ديني مردم را دارا بود. در زمان بيماري حضرت زين العابدين عليه السلام مردم مرجعي جز حضرت زينب نداشتند، لذا افتخار نيابت خاصه امام حسين عليه السلام نصيب ايشان گرديد و به سوالات مردم پاسخ مي داد. از شيخ صدوق روايت شده که حضرت زينب، نايب خاص امام حسين بود و مردم در رابطه با مسائل حلال و حرام به آن حضرت مراجعه مي نمودند تا زماني که امام سجاد عليه السلام از بيماري شفا يافت.(10)
منبع: نشريه نسيم وحي شماره 28